การใช้คำว่า ‘ขับ’ ‘ขี่’ : จะขับ หรือจะขี่ดีนะ?

สวัสดีค่ะ คุณผู้อ่านทุกท่าน สำหรับบล็อกตอนนี้
สิรินัดดามีสาระน่ารู้ดี ๆ เกี่ยวกับภาษาไทยมานำเสนอค่ะ
เนื่องจากเมื่อสัปดาห์ก่อน ได้ตรวจพิสูจน์อักษรข่าว
พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบัน
ขณะที่ท่านกำลังทดลอง ขับขี่มอเตอร์ไซค์ จากศูนย์ซ่อมสร้าง
เพื่อชุมชน ของอาชีวศึกษา บริเวณทำเนียบรัฐบาล

พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี โชว์ขับมอเตอร์ไซค์ บริเวณทำเนียบรัฐบาล (ขอบคุณภาพจากเว็บไซต์ไทยรัฐออนไลน์)

นักข่าวใช้คำพาดหัวข่าวว่า

“บิ๊กตู่ อารมณ์ดี ทดลองขับจักรยานยนต์ในทำเนียบฯ
ก่อนประชุม ครม.”

เอ๊ะ…ส่วนใหญ่เราจะได้ยินแต่การใช้
“ขี่ จักรยานยนต์ หรือ ขี่ มอเตอร์ไซค์ มากกว่า”
คำว่า ‘ขับ‘ มักจะใช้กับการขับรถยนต์
เอาล่ะสิ…ด้วยความที่เราเป็นพิสูจน์อักษรขี้สงสัย
และไม่อยากปล่อยผ่านแม้แต่คำเล็ก ๆ น้อย ๆ
ไปเสิร์ชเจอบางเว็บไซต์ บอกว่า ให้ใช้ “ขี่“ กับจักรยานยนต์
เท่านั้น เพราะขี่ หมายถึง ก.นั่งเอาขาคร่อม โดยปริยายหมายถึง
นั่งไปในยานพาหนะ

แต่เมื่อลองเปิดพจนานุกรม พิจารณาความหมายของคำว่า ‘ขับ’
หมายถึง
ก. ต้อนให้ไป บังคับให้ไป ไล่ ไล่ตาม บังคับให้เคลื่อนไปได้ เช่น ขับเกวียน ขับรถม้า สามารถบังคับเครื่องยนต์ ให้ยานพาหนะเคลื่อนที่ไปได้ เช่น ขับรถ ขับเรือ

ถ้าเป็นความหมายตามพจนานุกรมดังนี้
ดังนั้น การใช้คำว่า ขับจักรยานยนต์ หรือ ขับมอเตอร์ไซค์ ก็ไม่ผิดสิ…
เพราะการขับ คือ บังคับเครื่องยนต์ให้ยานพาหนะเคลื่อนที่ไปได้
ถ้าใช้แค่ “ขี่” เอาขาคร่อม ไม่ได้แสดงกิริยา ขับเคลื่อนไป
แบบนี้รถจะเคลื่อนไปได้ยังไงกันล่ะ?

ดังนั้น สิรินัดดา คิดว่า การใช้คำว่า “ขับมอเตอร์ไซค์” 
สามารถใช้ได้ และไม่ใช่การใช้คำที่ผิด ถ้าอิงความหมายตามพจนานุกรมแล้ว
และเมื่อได้ลองโทรศัพท์สอบถามจาก อ.สุปัญญา ชมจินดา
โฆษกและเลขานุการกรมราชบัณฑิตยสถาน
อาจารย์ได้ให้ความเห็นไว้ว่า การใช้คำว่า “ขับมอเตอร์ไซค์”
ถามว่าใช้ได้ไหมก็ใช้ได้ ไม่ได้ผิดอะไร เพียงแต่หากใช้คำว่า
“ขี่” จะให้ภาพที่ชัดกว่า แสดงอาการขี่คร่อมมอเตอร์ไซค์
ขณะที่ “ขับ” ใช้กับรถยนต์ ก็จะเห็นภาพมากกว่า
ควรจะเลือกใช้คำที่มันเห็นภาพชัด ๆ ไปเลย

ดังนั้น สิรินัดดาขอสรุปว่า หากอยากได้ภาพที่ชัดเจน ใช้ว่า “ขี่” มอเตอร์ไซค์
หรือจักรยานยนต์ แต่หากจะใช้ “ขับ” จักรยานยนต์ ก็ไม่ผิดอะไร
ดังนั้น ก่อนที่เพจดัง ๆ บางเพจเกี่ยวกับภาษาไทย จะแสดงความเห็น
หรือชี้แจงกับผู้ที่มีปัญหาเข้ามาสอบถามเรื่องการใช้คำ
ควรหาข้อมูล และสอบถามกับทางราชบัณฑิตฯ ให้แน่ชัดก่อนนะคะ
ว่าคำดังกล่าวใช้ผิดหรือไม่ ไม่ใช่บอกไปว่าเป็นการใช้ที่ไม่ถูกต้อง
ทั้งที่ความจริง จะใช้ก็ได้ ไม่ได้ผิดความหมายอะไร

และนี่ก็เป็นเกร็ดความรู้เล็ก ๆ น้อย ๆ
เกี่ยวกับการใช้คำภาษาไทย หวังว่าจะมีประโยชน์
กับผู้ใช้ภาษาไทยบ้างนะคะ

แล้วพบกันใหม่ตอนหน้า.

หากต้องการติดต่องานพิสูจน์อักษร, รีไรต์ ปรับเกลาภาษาข้อเขียน
ต่าง ๆ ติดต่อได้ที่

Line ID : sirinadda-y
Facebook : Yungie Sirinadda
E-mail : sirinaddaa@gmail.com

เพราะความรู้ของเรา ช่วยประหยัดเวลาของคุณได้